08:30

Գրանցում

09:15

Ողջույնի խոսք

09:30

Հիմնական զեկույց. Հայաստանի արտաքին քաղաքականության դիվերսիֆիկացումը փոփոխվող աշխարհակարգի պայմաններում

Հայաստանի Հանրապետությունն անկախությունից ի վեր իր աշխարհաքաղաքական հարաբերություններում կարեւորագույն տեղաշարժեր է իրականացնում ՝ ներգրավելով նոր գործընկեր երկրների եւ քաղաքական, դիվանագիտական եւ ռազմական ոլորտներում կառուցելով կախվածությունների նոր մատրիցա: ԱՊՐԻ ֆորում 2024-ի այս բացման նիստը նվիրված կլինի տարածաշրջանային եւ միջազգային հեռանկարներին՝ ներկաներին Հայաստանի ռազմավարական առաջնահերթությունների վերաբերյալ համապարփակ պատկերացում տալու նպատակով: Այն նաեւ լույս կսփռի Հարավային Կովկասում խաղաղության եւ կայունության համար սպասվող հնարավորությունների եւ մարտահրավերների վերաբերյալ:

10:00

Նոր երկրների հետ գործընկերային հարաբերությունների հաստատում. քայլ դեպի առաջ

Վերջին տարվա ընթացքում Հունաստանը, Հնդկաստանը, Ֆրանսիան եւ Հայաստանը վարել են բազմակողմ բանակցություններ, որոնք դուռ են բացել համագործակցության ավելի բարձր մակարդակների համար: Որտե՞ղ է այն սկսել պտուղներ տալ: Ինչի՞ կարող է դա հետագայում հանգեցնել երկկողմ եւ բազմակողմ համագործակցության ձեւաչափերում։

10:45

Փոխգործակցության ընդլայնում եւ ԵՄ-Հայաստան հարաբերությունների սահմանների փորձարկում

Վերջին մեկ տարվա ընթացքում Եվրոպական միության եւ Հայաստանի միջեւ կապերի ընդլայնման եւ աջակցության մասին հրապարակային հայտարարություններն էլ ավելի են ինտենսիվացել, ընդհուպ մինչեւ ԵՄ-ին անդամակցելու թեկնածուի հնարավոր կարգավիճակի վերաբերյալ Հայաստանի պաշտոնյաների բաց հայտարարությունները: Որո՞նք են Հայաստանի հետ ԵՄ ներգրավվածության հնարավորություններն ու սահմանափակումները: Ինչպե՞ս են նրանք համապատասխանում Հարավային Կովկասի արտաքին քաղաքականության տեսլականին:

11:30

Սուրճի ընդմիջում

12:00

Ինչպես օգտագործել տեխնոլոգիան՝ ի շահ վաղվա օրվա

Ջիմի Ուելսը, Վիքիպեդիայի հիմնադիրը եւ ժամանակակից ինտերնետի առաջատարներից մեկը, կիսվում է իր գաղափարներով արհեստական բանականության եւ առաջադեմ տեխնոլոգիաների կիրառման միջոցով ապագայի կերտման մասին, եւ թե ինչպես դրանք կարող են փոխել մեր աշխարհը: Ինչպե՞ս կարող ենք կիրառել լավագույն տեխնոլոգիաները՝ ապագան կառուցելու նպատակով՝ միաժամանակ խուսափելով մարդկությանը սպառնացող վտանգներից:

12:30

Բնապահպանական դիվանագիտության խթանում. գործընկերություն հանուն կայուն ապագայի

Համակազմակերպիչ՝ ՀԱՀ Յակոբեան բնապահպանական կենտրոն

Կլիմայական ճգնաժամի, կենսաբազմազանության արագ վերանալու, քաղցրահամ ջրի վատնման եւ վտանգավոր քիմիական նյութերով աղտոտման համատարած սպառնալիքի հետեւանքով առաջացած մարտահրավերները հաղթահարելու նպատակով յուրաքանչյուր երկիր պետք է նորարարական համագործակցություն հաստատի եւ օգտագործի ոլորտում առկա աշխարհի փորձը: Այս պանելային քննարկումն ուսումնասիրելու է, թե ինչպես են երկրները զարգացնում այս կարեւորագույն համագործակցությունները՝ դարձնելով բնապահպանական խնդիրները իրենց արտաքին քաղաքականության անկյունաքար: Խոսելով այն մասին, թե ինչպես բնապահպանական դիվանագիտությունը կարող է նպաստել հակամարտությունների լուծմանը եւ վերափոխել միջազգային հարաբերությունները, քննարկման ընթացքում կբացահայտվի նման համագործակցության փոխակերպող ներուժը՝ կերտելու կայուն եւ համատեղ ապագա։

13:00

Ճաշի ընդմիջում եւ երաժշտություն

14:00

Ապագա անվտանգություն. պաշտպանության եւ զսպման նոր բանաձեւ

Հարավային Կովկասում, ինչպես աշխարհի շատ այլ հատվածներում, անվտանգության պահպանման հին բանաձեւը ուժերի աշխարհառազմավարական վերափոխումների եւ վարքի գլոբալ նորմերի անկման պատճառով այլեւս չի գործում: Որո՞նք են այն նոր կանոնակարգերը, որոնք գալիս են փոխարինելու հներին: Ինչպե՞ս կարող են նոր տեխնոլոգիաները եւ ռազմական գործողությունների փոփոխվող բնույթը ազդել խաղաղության եւ կայունության վրա: Ի՞նչ ռազմավարություն պետք է որդեգրի յուրաքանչյուր երկիր՝ ապագայում անվտանգություն ապահովելու նպատակով: Փորձագետները կքննարկեն փաստահեն մոտեցումները եւ նորարարական տեխնոլոգիաները, որոնք փոխակերպում են ազգային եւ միջազգային անվտանգության համակարգերը՝ անդրադառնալով կիբերպաշտպանության, առաջադեմ ռազմական տեխնոլոգիաների եւ անվտանգության ավանդական եւ ոչ ավանդական միջոցների ինտեգրմանը:

14:45

Հայաստանի անվտանգության ամրապնդում. ամփոփելով վերջին մեկ տարին

Գնդապետ Ժիրայր Ամիրխանյանը վերադառնում է ԱՊՐԻ-ի ֆորում՝ քննարկելու Հայաստանի անվտանգության բարձրացմանն ուղղված նախաձեռնությունները։ Թեմաները կներառեն ռազմական արդիականացում, կիբերանվտանգության միջոցառումներ եւ տարածաշրջանային անվտանգության համագործակցություն: Նիստի ընթացքում կքննարկվեն ռազմավարական մոտեցումները, գործնական լուծումները եւ նոր իրականացվող բարեփոխումները, որոնք սահմանում են Հայաստանի ազգային անվտանգության քաղաքականության ուղղությունը։

15:15

Պանելային քննարկում. Հայաստանի արտաքին քաղաքականության դիվերսիֆիկացումը փոփոխվող աշխարհակարգի պայմաններում

Հայաստանի Հանրապետությունն անկախությունից ի վեր իր աշխարհաքաղաքական հարաբերություններում կարեւորագույն տեղաշարժեր է իրականացնում ՝ ներգրավելով նոր գործընկեր երկրների եւ քաղաքական, դիվանագիտական եւ ռազմական ոլորտներում կառուցելով կախվածությունների նոր մատրիցա: ԱՊՐԻ ֆորում 2024-ի այս բացման նիստը նվիրված կլինի տարածաշրջանային եւ միջազգային հեռանկարներին՝ ներկաներին Հայաստանի ռազմավարական առաջնահերթությունների վերաբերյալ համապարփակ պատկերացում տալու նպատակով: Այն նաեւ լույս կսփռի Հարավային Կովկասում խաղաղության եւ կայունության համար սպասվող հնարավորությունների եւ մարտահրավերների վերաբերյալ:

16:00

Սուրճի ընդմիջում

16:30

ԱՄՆ-Հայաստան հարաբերությունների գնահատում երկրորդ (Թրամփ կամ Բայդեն) ժամկետում

Նախագահներ Ջո Բայդենը եւ Դոնալդ Թրամփը որդեգրել են Հարավային Կովկասում ԱՄՆ փոխգործակցության արմատապես տարբերվող մոտեցումներ: Ի տարբերություն Թրամփի կառավարման ժամանակաշրջանի մեկուսացման քաղաքականության՝ Բայդենի առաջին նախագահական ժամկետը նշանավորվեց հակամարտությունների բռնկումներին ավելի ինտենսիվ մասնակցությամբ եւ ավելի մեծ արձագանքներով: Ի՞նչ դասեր ենք քաղել վերջին ութ տարիների ընթացքում, եւ ի՞նչ է դա նշանակում Բայդենի կամ Թրամփի երկրորդ նախագահության համար: Ինչպիսի՞ն կլինի Միացյալ Նահանգների դերը համաշխարհային տարածաշրջանային հարցերում այս սցենարներից որեւէ մեկի դեպքում:

17:15

Քննարկում. ի՞նչ է ակնկալում Հայաստանը (ԱՄՆ-ից)

Հաշվի առնելով Հայաստանի ներկայիս նկրտումները՝ որո՞նք են երկրի ռազմավարական առաջնահերթություններն ու ակնկալիքները Միացյալ Նահանգների հետ հարաբերություններում: Ինչպե՞ս կարող է Հայաստանը շահել ավելի խորը տնտեսական կապերից, անվտանգության ընդլայնված համագործակցությունից եւ ԱՄՆ-ի դիվանագիտական աջակցությունից: Դա նկատի ունենալով՝ ի՞նչ կարող է Վաշինգտոնն իրատեսորեն անել Թրամփի կամ Բայդենի երկրորդ նախագահության ժամանակ:

17:30

Աշխատանքի, սփյուռքի եւ աշխատող սփյուռքի ապագան

Localized-ը աշխարհի լավագույն ստարտափներից մեկն է՝ նախապատրաստելով աշխատողներին ապագա աշխատանքին: Այն սկսվեց սփյուռքի փորձագետներին իրենց հայրենի երկրների հետ կամրջելով՝ կիսելու իրենց մասնագիտական իմաստությունը՝ «գիտելիքների փոխանցման» մոդելը, որը երիտասարդներին կարիերայի զարգացման հնարավորություններ է տալիս եւ աջակցում նրանց ծագման երկրների տնտեսական զարգացմանը: Ինչպե՞ս կարող է նման մոդելն այսօր նպաստել Հայաստանում տաղանդների բարգավաճմանն ու զարգացմանը: Ի՞նչ կարող է այն մեզ սովորեցնել Հայաստան-Սփյուռք արդյունավետ համագործակցության ապագայի վերաբերյալ:

09:00

Գրանցում

09:30

Կրթություն հանուն Հայաստանի ապագայի

Լարիսա Հովհաննիսյանը՝ Հայաստանի ամենահաջողակ սոցիալական ձեռնարկատերերից մեկը, կիսվում է «Դասավանդիր, Հայաստան»-ի միջոցով ավելի քան մեկ տասնամյակ կրթության ոլորտի ապագայի համար ունեցած հաջողություններով, ոգեշնչմամբ և դասերով:

■ Լարիսա Հովհաննիսյան, հիմնադիր եւ գործադիր տնօրեն, Դասավանդիր Հայաստան
■ Մոդերատոր. Լարա Սեդրակյան, նախագահ, ԱՊՐԻ Արմենիա

10:00

Խաղաղության խաչմերուկների գնահատում. Հայաստանի ապագան առեւտրի, տրանսպորտի եւ մատակարարման ուղիների ոլորտում

Հայաստանը ձգտում է դառնալ համաշխարհային արժեշղթայի առավել ակտիվ մասը առեւտրի, տրանսպորտի եւ տնտեսական արտադրության ոլորտներում: Ինչպե՞ս կարող է այնպիսի նախաձեռնություն, ինչպիսին է «խաղաղության խաչմերուկը» եւ փոխգործակցության այլ տարրեր, օգնել հասնել այս նպատակին: Ո՞րն է Հայաստանի դերը Հյուսիս-Հարավ միջազգային տրանսպորտային միջանցքում (INSTC) եւ ինչպե՞ս կարելի է առավելագույնս օգտագործել դրա ներուժը:

■ Գագիկ Աղաջանյան, գործադիր տնօրեն, Ապավեն
■ Հրանտ Միքայելյան, տնօրեն, հայկական հետազոտական ինստիտուտ
■ Դինկար Պրակաշ Սրիվաստավա, անկախ գիտնական եւ խորհրդատու նավթի, գազի, հեղուկ բնական գազի, նավահանգստի եւ հաղորդակցային ուղիների հարցերով
■ Սամուել Դովերի Վեստերբայ, գործադիր տնօրեն, Եվրոպական հարեւանության խորհուրդ
■ Մոդերատոր. Բենիամին Պողոսյան, ավագ գիտաշխատող, ԱՊՐԻ Արմենիա

10:45

Սուրճի ընդմիջում

11:15

Փոքր պետությունների եւ միջին տերությունների անվտանգությունը փոփոխվող աշխարհակարգի պայմաններում

Ինչպե՞ս կարող են փոքր պետությունները գոյատեւել եւ բարգավաճել առաջիկա տասնամյակներում, երբ համաշխարհային անվտանգության կարգը անցնում է անորոշ վերափոխման միջով: Աշխարհաքաղաքականության, դիվանագիտության եւ ռազմավարական հետազոտությունների պրիզմայի միջոցով մենք ուսումնասիրում ենք, թե ինչպես Հայաստանի նման երկրները կարող են պահպանել իրենց կայունությունը անկայուն աշխարհում:

■ Պարույր Հովհաննիսյան, փոխարտգործնախարար, ՀՀ արտաքին գործերի նախարարություն
■ Դեսպան Ռայներ Ռուդոլֆ, փոխնախագահ Մյունխենի անվտանգության համաժողով (zoom)
■ Մոդերատոր. Անահիտ Փիլիպպոսյան, ռազմավարության եւ զարգացման հարցերով փոխնախագահ, ԱՊՐԻ Արմենիա

12:00

Պատասխանատու հանքարդյունաբերություն. կարո՞ղ է դա նպաստել Հայաստանի տնտեսական աճին

Ո՞րն է պատասխանատու հանքարդյունաբերության դերը Հայաստանի տնտեսական զարգացման գործում: Ինչպե՞ս կարող է հանքարդյունաբերության ոլորտը նպաստել աճին՝ միաժամանակ պահպանելով բնապահպանական եւ սոցիալական չափանիշները: Զրույցը կներառի կայուն հանքարդյունաբերության լավագույն փորձը, կարգավորող շրջանակները եւ համայնքի ներգրավվածությունը՝ բացատրելով, թե ինչպես Հայաստանը կարող է հավասարակշռել տնտեսական օգուտները պատասխանատու պրակտիկայի հետ՝ ապահովելով, որ հանքարդյունաբերական գործունեությունն աջակցում է երկարաժամկետ բարգավաճմանն ու կայունությանը: Նիստի նպատակն է գործնական առաջարկություններ ներկայացնել պատասխանատու հանքարդյունաբերությունը Հայաստանի ավելի լայն տնտեսական ռազմավարության մեջ ինտեգրելու համար:

■ Արտյոմ Գեղամյան, գործադիր նախագահ, Հայաստանի միջազգային հանքարդյունաբերության պալատ
■ Մոդերատոր. Լարա Սեդրակյան, նախագահ, ԱՊՐԻ Արմենիա

12:15

Երկրի քաղաքական կուրսի ձեւավորում. ինչպե՞ս կարող ենք լուծել բարդ խնդիրները

Բերնիս Անգը, ով աշխատում է Zeroth Labs-ում եւ Սինգապուրի ազգային համալսարանում, օգնում է զարգացող երկրներին լուծել իրենց ամենաբարդ եւ դժվար լուծելի խնդիրները: Համակարգային փոփոխությունների եւ գլոբալ զարգացման խաչմերուկում աշխատելու նրա գործնական փորձը հազվագյուտ պատկերացում է տալիս այն մասին, թե ինչպես ստեղծել ավելի լավ ապագա՝ օգտագործելով յուրաքանչյուր երկրի ներուժը արագ փոփոխվող աշխարհում գոյատեւելու եւ բարգավաճելու համար:

■ Բերնիս Էնգ, գլխավոր ալքիմիկոս, Zeroth Labs (Zoom)
■ Մոդերատոր. Տատիանա դեր Ավեդիսսյան, բիզնեսի զարգացման ղեկավար, Համաշխարհային օվկիանոսի պահպանման նախաձեռնություն, The Economist

12:45

Ճաշի ընդմիջում եւ երաժշտություն

13:45

Պետական կառավարման բարեփոխումներ. ընդհանուր հայացք

Ինչպե՞ս կարող ենք մեծ մասշտաբով բարելավել կառավարության աշխատանքը: Apolitical-ը հարթակ է, որի նպատակն է համախմբել ավելի քան 160 երկրների պետական ծառայողներին՝ փոխանակելու գաղափարներ եւ լավագույն փորձը կառավարման բարելավման ոլորտում: Այն նաեւ կրթական գործիք է, որը հնարավորություն է տալիս ամբողջ աշխարհի պետական ծառայողներին մասնակցել կառավարության բարեփոխումների, արհեստական բանականության (AI) դերի եւ հանրային հատվածում զարգացող տեխնոլոգիաների, թվայնացման եւ նորարարությունների վերաբերյալ դասընթացներին: Փուջա Ուարիեր Հեմիլթոնը, Apolitical-ի ավագ թիմի ղեկավարներից մեկը, կիսվելու է այն ամենով, ինչն ակնառու է հանրային հատվածի աշխատանքի առաջնագծում:

■ Վրեժ Իսանյանս, ավագ խմբագիր, ԱՊՐԻ Արմենիա
■ Փուջա Ուարիեր Հեմիլթոն, գործընկերության հարցերով գլխավոր ղեկավար, Apolitical (Zoom)
■ Մոդերատոր. Լարա Սեդրակյան, նախագահ, ԱՊՐԻ Արմենիա

14:15

Մեր էներգետիկ ապագան. առանց արտանետումների մեքենաներ, առանց արտանետումների էներգիա եւ ավելին

Համակազմակերպիչ՝ ՀԱՀ Յակոբեան բնապահպանական կենտրոն

Հայաստանն հաստատակամորեն մեծացնում է արեւային էներգիայի արտադրությունը՝ դեպի կայուն ապագայի անցման շրջանակներում։ Ու՞ր է այն մեզ տանում հաջորդիվ, էլեկտրական մեքենաներից մինչեւ առանց արտանետումների էներգիայի նախաձեռնություննե՞ր: Փորձագետները կքննարկեն էլեկտրական փոխադրամիջոցների ոլորտում ձեռքբերումներն ու ենթակառուցվածքները, որոնք անհրաժեշտ են այդ զարգացումներն աջակցելու համար: Զրույցի ընթացքում կներկայացվեն այդ տեխնոլոգիաների ներդրման ոլորտում Հայաստանի ներուժը, բնապահպանական եւ տնտեսական օգուտները, ինչպես նաեւ այն խնդիրները, որոնք պետք է լուծվեն ավելի կանաչ եւ կայուն Հայաստան ստեղծելու համար:

■ Կարեն Արաբյան, էներգետիկ հարցերով ղեկավար, Amber Capital Armenia, գործադիր տնօրեն, Solis
■ Նելլի Մալյան, տնօրեն, Թիմ Սիսթեմս
■ Հայկ Շեկյան, հիմնադիր եւ գլխավոր գործադիր տնօրեն, “Շտիգեն” ընկերությունների խումբ, նախագահ, Հայ-հնդկական գործարար խորհուրդ
■ Մոդերատոր. Ալեն Ամիրխանյան, տնօրեն, Յակոբեան բնապահպանական կենտրոն, Հայաստանի ամերիկյան համալսարան

14:45

Վերափոխում գյուղատնտեսության ոլորտում. տնկելով վաղվա սերմերը

Ո՞րն է գյուղատնտեսության դերը Հայաստանի տնտեսական եւ բնապահպանական վերափոխման գործում: Ինչպե՞ս այն կարող է բարձրացնել երկրի կայունությունը եւ պարենային անվտանգությունը: Գյուղատնտեսության աճի տեմպերը դանդաղել են, իսկ Հայաստանի որոշ հատվածներում նույնիսկ նվազել են, եւ երկիրը դեռեւս հեռու է սննդամթերքի արտադրության ինքնաբավությունից: Ո ՞րն է գյուղատնտեսության ոլորտի զարգացման հետագա ուղին ՝ հաշվի առնելով դրա առջեւ բացվող առավելություններն ու աճի հնարավորությունները:

■ Վահե Քեուշգերյան, հիմնադիր եւ գլխավոր գործադիր տնօրեն, WineWorks
■ Վարդան Ուռուտյան, թիմի ղեկավար եւ համակարգող, Ագրոբիզնեսի հետազոտությունների եւ կրթության միջազգային կենտրոն
■ Րաֆֆի Վարդանյան, համահիմնադիր եւ տեխնոլոգիայի գլխավոր տնօրեն, Ziba Foods
■ Մոդերատոր. Ալեն Ամիրխանյան, տնօրեն, Յակոբեան բնապահպանական կենտրոն, Հայաստանի ամերիկյան համալսարան

15:30

Արհեստական բանականության ստեղծումը որպես հայկական բանականություն. որքա՞ն հեռու կարող է գնալ թվային Հայաստանը

Պանելային քննարկման մասնակիցները կպատմեն ռազմավարական նախաձեռնությունների, նորարարական նախագծերի եւ քաղաքական շրջանակների մասին, որոնք ուղղված են արհեստական բանականության վրա հիմնված նորարարությունների եւ թվային աճի խթանմանը: Մասնակիցները կքննարկեն արհեստական բանականության հուսալի էկոհամակարգ ստեղծելու հնարավորություններն ու մարտահրավերները, ինչպես նաեւ այն, թե ինչպես Հայաստանը կարող է օգտագործել այդ ձեռքբերումները տնտեսական զարգացումը խթանելու, հանրային ծառայությունները բարելավելու եւ գլոբալ թվային լանդշաֆտում իր տեղն ապահովելու համար:

■ Աշոտ Արզումանյան, գործընկեր, SmartGate VC
■ Հրանտ Խաչատրյան, տնօրեն, YerevanNN
■ Հարութ Մարտիրոսյան, տեխնոլոգիայի գլխավոր տնօրեն, Intent.ai
■ Սյուզաննա Շամախյան, փոխնախագահ, Հայաստանի գիտության եւ տեխնոլոգիաների հիմնադրամ
■ Մոդերատոր. Րաֆֆի Քասսարջյան, տեխնոլոգիայի գլխավոր տնօրեն եւ գլխավոր խորհրդատու, Sensyan

16:30

Սուրճի ընդմիջում

17:00

Ի՞նչ են ցանկանում հայերը. մերօրյա հարցումների արդյունքները վաղվա օրը կառուցելու մասին

Հիմնվելով տվյալների մանրամասն վերլուծության եւ համապատասխան դաշտային հետազոտությունների վրա՝ Հայաստանի որոշ առաջատար պրակտիկ հետազոտողներ կիսվում են միտումներով, գաղափարներով եւ ցուցանիշներով, որոնք պարզաբանում են, թե ինչպես են քաղաքացիները մտածում իրենց երկրի ապագայի մասին: Ի՞նչ են ցույց տալիս հարցումներն ու տվյալների վրա հիմնված մոտեցումները՝ Հայաստանի ներուժն առավելագույնս իրացնելու համար:

■ Արտակ Շաքարյան, ծրագրերի ավագ ղեկավար, Միջազգային հանրապետական ինստիտուտ
■ Տիգրան Ճորոխյան, ղեկավար, ՄԱԶԾ Նորարարության եւ ԿԶՆ ֆինանսների պորտֆել
■ Մոդերատոր. Վաչե Գաբրիելյան, դեկան, Մանուկեան Սիմոն Գործարարության եւ տնտեսագիտության ֆակուլտետ, Հայաստանի ամերիկյան համալսարան

17:30

Թվային փոխակերպումների կառավարում

Արի Լիբարիկյանը, McKinsey & Company-ի ավագ գործընկերը եւ ընկերության թվային փորձարարության համաշխարհային համաղեկավարը, թվային փոխակերպման եւ հին համակարգերում նորարարություն մտցնելու մասնագետ է: Այս նիստում նա կկիսվի հաջողության որոշ ռազմավարություններով, որոնք առաջնորդել են ընկերություններին, կառավարություններին եւ առաջադեմ կազմակերպություններին իրենց թվային ապագան ձեւավորելու հարցում:

■ Արի Լիբարիկյան, ավագ գործընկեր, McKinsey & Company (Zoom)
■ Մոդերատոր. Վրեժ Իսանյանս, ավագ խմբագիր, ԱՊՐԻ Արմենիա

18:00

Ուրվագծելով Հայաստանի ապագան

Բովանդակալից օրվա փակման խոսքում ՀՀ վարչապետի օգնական Հակոբ Աբրահամյանն անդրադառնալու է նրան, թե ինչ ենք սովորել, և ինչպես է դա առնչվում ազգային վերափոխման ներկայիս ջանքերին։ Ո՞րն է պետության, քաղաքացու և սփյուռքի դերն այս գործընթացում: Ինչպե՞ս կարող ենք միասին աշխատել՝ հնարավոր լավագույն ապագան ուրվագծելու և կերտելու համար:

■ Հակոբ Աբրահամյան, ՀՀ վարչապետի օգնական
■ Մոդերատոր. Լարա Սեդրակյան նախագահ, ԱՊՐԻ Արմենիա

09:00

Գրանցում

09:30

Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների ապագան

Թուրքիայի եւ Հայաստանի միջեւ դիվանագիտական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացը երկար եւ խորդուբորդ ճանապարհ է։ Այն մեծապես որոշվում է Անկարայի արտաքին քաղաքական հայացքներով։ Փորձագետները կքննարկեն հայ-թուրքական հարաբերությունների պատմական համատեքստը, վերջին զարգացումները եւ երկկողմ հարաբերությունների հեռանկարներն ընդհանուր առմամբ՝ Հարավային Կովկասի համատեքստում:

■ Մուստաֆա Այդըն, նախագահ, Թուրքիայի արտաքին հարաբերությունների խորհուրդ (Zoom)
■ Վազգեն Կարապետյան, փոխտնօրեն, Եվրասիա համագործակցություն հիմնադրամ
■ Մոդերատոր. Բենիամին Պողոսյան, ավագ գիտաշխատող, ԱՊՐԻ Արմենիա

10:00

Մոդուլ. հայ-ռուսական հարաբերություններ. հասնելով նոր հավասարակշռության կետի

Տնտեսական, քաղաքական եւ ռազմական ոլորտներում Ռուսաստանից Հայաստանի տասնամյակների կախվածությունից հետո Հայաստանի կապերն իր վաղեմի դաշնակցի հետ փոփոխությունների են ենթարկվում։ Ինչպիսի՞ն կլինեն Ռուսաստանի հետ Հայաստանի հարաբերությունների նոր մասշտաբներն ու ձեւը: Ինչպե՞ս կարող են երկու երկրները նոր հավասարակշռման նոր կետ գտնել: Համագործակցության ո՞ր ձեւաչափն ու աստիճանն է արդյունավետ երկու երկրների համար: Երկու ազդեցիկ մարդիկ կիսում են իրենց տեսակետները այս ծանրակշիռ թեմայի շուրջ:

Մաս I.

■ Սերգեյ Մարկեդոնով, ավագ գիտաշխատող, ՄԳԻՄՕ
■ Մոդերատոր. Սերգեյ Մելքոնյան, գիտաշխատող, ԱՊՐԻ Արմենիա

Part II:

■ Գեորգի Դերլուգյան, սոցիալական հետազոտությունների եւ հանրային քաղաքականության պրոֆեսոր, Աբու Դաբիի Նյու Յորքի համալսարան
■ Մոդերատոր. Բենիամին Պողոսյան, ավագ գիտաշխատող, ԱՊՐԻ Արմենիա

11:15

Սուրճի ընդմիջում

11:45

Հնդկաստան–Հայաստան հարաբերությունների զարգացում

Հնդկաստանի եւ Հայաստանի միջեւ հարաբերությունները կտրուկ վերելք են ապրում բարձր մակարդակի ռազմական եւ դիվանագիտական կապերի հաստատման շնորհիվ: Դրանց կհաջորդի տնտեսական եւ առեւտրային ակտիվությունը։ Ի՞նչ պետք է հասկանանք այն ուղղության եւ տեմպի մասին, որով զարգանում է Հնդկաստան-Հայաստան գործընկերությունը: Ինչպե՞ս է Հայաստանը տեղավորվում Հնդկաստանի արտաքին քաղաքականության, համաշխարհային հարավի տեսլականի եւ գալիք աշխարհակարգում նրա դերի մեջ:

■ Ապուրվ Կումար Միշրա, Հնդկաստանի կառավարության վարչապետին կից տնտեսական խորհրդատվական խորհրդի խորհրդատու
■ Կարեն Մկրտչյան, գործադիր տնօրեն, Հայաստան֊Հնդկաստան Բիզնես Խորհուրդ
■ Աբհինավ Պանդյա, հիմնադիր, տնօրեն եւ գործադիր տնօրեն, Ուսանաս հիմնադրամ
■ Մանու Փաբբի, գլխավոր խմբագիր, The Economic Times
■ Մոդերատոր. Նվարդ Չալիկյան, գիտաշխատող, ԱՊՐԻ Արմենիա

12:30

Հնդկաստան-Հայաստան հարաբերություններ. մարդկանց միջեւ շփումների համատեքստը

ԱՊՐԻ Արմենիայի «Հնդկաստան-Հայաստան» էսսեների առաջին մրցույթի հաղթողը կիսվում է մարդկանց միջեւ կապերի ամրապնդման, բազմադարյա քաղաքակրթական հարաբերությունները համագործակցության ժամանակակից, բազմաբովանդակ դարաշրջանի վերածելու իր տեսլականով:

■ Խյաթի Սինգհ, գիտաշխատող, օդային ուժի ուսումնասիրությունների կենտրոն
■ Մոդերատոր. Նվարդ Չալիկյան, գիտաշխատող, ԱՊՐԻ Արմենիա

12:45

Ճաշի ընդմիջում եւ երաժշտություն

13:45

Խորհելով արտաքին քաղաքականության մասին. Սաուդյան Արաբիա-Հայաստան հարաբերություններ

Arab News-ի գլխավոր խմբագիր եւ Սաուդյան Արաբիայի հասարակական գործիչներից մեկը՝ Ֆեյսալ Աբբասը, կքննարկի Սաուդյան Արաբիայի եւ Հայաստանի միջեւ հարաբերությունների զարգացման դինամիկան՝ հատուկ ուշադրություն դարձնելով այդ երկկողմ հարաբերությունների ռազմավարական, տնտեսական եւ մշակութային ասպեկտներին: Քննարկումը կներառի երկկողմ հարաբերությունների վերջին զարգացումները, համագործակցության հնարավոր ոլորտները եւ Սաուդյան Արաբիայի արտաքին քաղաքականության ավելի լայն համատեքստը: Հաշվի առնելով տարածաշրջանային աշխարհաքաղաքականությունն ու փոխադարձ շահերը՝ զրույցի ընթացքում կընդգծվի, թե ինչպես կարող են երկու երկրները օգուտ քաղել համագործակցության ընդլայնումից։

■ Ֆեյսալ Աբբաս, Գլխավոր խմբագիր, Arab News (Zoom)
■ Մոդերատոր. Լարա Սեդրակյան, նախագահ, ԱՊՐԻ Արմենիա

14:15

Հայաստանի հարաբերությունները արաբական աշխարհի հետ

Այս նիստի ընթացքում կքննարկվեն արաբական աշխարհի հետ Հայաստանի հարաբերությունների ներկա եւ ապագա հեռանկարները: Փորձագետները կքննարկեն պատմական համատեքստը, վերջին դիվանագիտական նախաձեռնությունները եւ տնտեսական գործընկերությունը, որոնք ձեւավորում են այդ փոխգործակցությունը: Զրույցի ընթացքում կարեւորվելու են առեւտրի, տեխնոլոգիաների, կրթության եւ մշակութային փոխանակման ոլորտներում համագործակցության ընդլայնման հնարավորությունները: Մասնակիցներին կներկայացվի, թե ինչպես Հայաստանը կարող է ամրապնդել իր կապերը արաբական երկրների հետ՝ օգտագործելով ընդհանուր շահերն ու փոխադարձ օգուտները՝ ստեղծելու ավելի ինտեգրված տարածաշրջանային համագործակցության ցանց:

■ Տիգրան Բաքարյան, գիտաշխատող, Գիտական նորարարության եւ կրթության կենտրոն, Մաթեմատիկայի ինստիտուտ
■ Ճոզէֆ Քէշիշեան, ավագ գիտաշխատող, Ֆեյսալ թագավորի անվան հետազոտությունների եւ իսլամագիտության կենտրոն (Zoom)
■ Արմենակ Թոքմաջյան, գիտաշխատող, Քարնեգի Մերձավոր Արեւելքի կենտրոն
■ Մոդերատոր. Լարա Սեդրակյան, նախագահ, ԱՊՐԻ Արմենիա

14:45

Հասկանալով Իրանի տեսլականը Հարավային Կովկասի վերաբերյալ

Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը շարունակում է մնալ Հարավային Կովկասում ռազմավարական ելքերի ձեւավորման հիմնական դերակատարը: Ինչպիսի՞ն է Թեհրանի տեսակետը Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ վերջին իրադարձությունների եւ ընթացող բանակցությունների վերաբերյալ: Ինչպե՞ս է Իրանը տեսնում իրեն տարածաշրջանի անվտանգության կարճաժամկետ եւ երկարաժամկետ ճարտարապետության մեջ: Որո՞նք են այն հաշվարկները, որոնցով առաջնորդվում է Իրանը հյուսիսում գտնվող իր հարեւանների նկատմամբ քաղաքականություն վարելիս:

■ Մաջիդ Քարիմի, անդամ, Հեռավոր սահմանների ուսումնասիրության խումբ, Կովկաս, Իրանի ազգային պաշտպանության համալսարան
■ Մոդերատոր. Սերգեյ Մելքոնյան, գիտաշխատող, ԱՊՐԻ Արմենիա

15:15

Վաղվա օրվա աշխատուժի ստեղծումն այսօր

ՀՀ աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարար Նարեկ Մկրտչյանը կիսվելու է այն ռազմավարություններով, որոնք կպատրաստեն երկրի աշխատուժին կառուցել բարգավաճ ապագա: Ինչպե՞ս կարող է Հայաստանը լուծել իր զարգացման անհետաձգելի առաջնահերթությունները՝ աջակցելով հասարակության ամենախոցելի խավերին՝ միաժամանակ երիտասարդներին եւ տարեցներին տեղափոխելով բարձր որակավորում ունեցող տնտեսություն:

■ Նարեկ Մկրտչյան, նախարար, ՀՀ աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարություն
■ Մոդերատոր. Գրետա Ավետիսյան, ազգային հաղորդակցության հարցերով ղեկավար, ԱՊՐԻ Արմենիա

15:45

Սուրճի ընդմիջում

16:00

Մոդուլ. ներդրումների համար գրավիչ Հայաստան. օտարերկրյա ուղղակի ներդրումներ / ՕՈՒՆ եւ բիզնեսը հանուն կայուն աճի

Օտարերկրյա ուղղակի ներդրումները (ՕՈՒՆ) կենսական նշանակություն ունեն զարգացման հաջորդ փուլում Հայաստանի կայունության եւ տնտեսական բարգավաճման համար: Ի՞նչ դասեր է քաղել երկիրը ՕՈՒՆ ներգրավելու իր նախկին փորձից եւ ինչպե՞ս է դա ձեւավորում իր տնտեսական զարգացման ճանապարհը: Ինչպե՞ս կարող է Հայաստանը հաջողության հասնել աճի ոլորտների եւ մեգանախագծերի համար միջազգային գործընկերությունների ձեւավորման գործում, որոնք կդառնան նրա ապագա բարգավաճման բանալին:

Քննարկում.

■ Լեա Հակիմ, Հայաստանի հարցերով գլխավոր տնտեսագետ, Համաշխարհային բանկ
■ Մոդերատոր. Պատրիկ Էլիոթ, հաղորդավար, ՍիվիլՆեթ

Պանելային Քննարկում.

■ Ռաֆայել Գեւորգյան, նախագահի տեղակալ, պետական եկամուտների կոմիտե
■ Տիգրան Ջրբաշյան, գործընկեր եւ կառավարման խորհրդատվական ծառայության ղեկավար, «Ամերիա» ընկերությունների խումբ
■ Րաֆֆի Սեմերջյան, գլխավոր քարտուղար, Միջազգային առեւտրային պալատի (ՄԱՊ) հայաստանյան ազգային կոմիտե
■ Անուշավան Սիմոնյան, կառավարող գործընկեր, Amber Capital (Zoom)
■ Մոդերատոր. Լարա Սեդրակյան, նախագահ, ԱՊՐԻ Արմենիա

17:00

Անդրադառնալով Հայաստանում ԵՄ դիտորդական առաքելությանը

Հայաստանում Եվրոպական միության առաքելության (EUMA) ղեկավար Մարկուս Ռիտերը վերադառնում է ԱՊՐԻ ֆորումի բեմ ՝ անդրադառնալու իրենց դաշտային գործողություններից քաղված դասերին, ինչպես նաեւ հայ-ադրբեջանական սահմանի երկայնքով ընթացող իրադարձություններին եւ մարտահրավերներին:

■ Մարկուս Ռիտեր, ղեկավար, Եվրոպական միության դիտորդական առաքելություն
■ Մոդերատոր. Անահիտ Փիլիպպոսյան, ռազմավարության եւ զարգացման հարցերով փոխնախագահ, ԱՊՐԻ Արմենիա

17:30

Լեռնային Ղարաբաղի հայերի ապագան

Լեռնային Ղարաբաղի քաղաքացիական հասարակության առաջատար ներկայացուցիչներն անդրադառնում են մարդասիրական օգնության եւ սոցիալական զարգացման հարցերին: Ի՞նչն է գործում եւ ի՞նչ հնարավորություններ կան առկա ծրագրերը բարելավելու համար: Ինչպե՞ս կարող ենք լավագույնս աջակցել տեղահանվածներին եւ օգնել երիտասարդ եւ տարեց բնակչությանը իրացնել իրենց ներուժը:

■ Յանա Ավանեսյան, Շահառուների հետ կապերի համակարգող, ՀԲԸՄ «Սովորի՛ր եւ վաստակի՛ր Արցախ» ծրագիր
■ Սիրանուշ Սարգսյան, անկախ լրագրող
■ Նինա Շահվերդյան, ուսուցիչ, բլոգեր, քաղաքացիական իրավունքների ակտիվիստ
■ Մոդերատոր. Քիմ Հեքիմյան, հրավիրյալ ավագ գիտաշխատող, ԱՊՐԻ Արմենիա